ที่จริงแล้วฟันผุเป็นโรคที่เกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัยร่วมกันนะครับ ปัจจุบันอาจแบ่งได้เป็น 3 ปัจจัยหลักๆ ก็คือ ปัจจัยของการเกิดโรคฟันผุเอง ปัจจัยที่มาจากสิ่งแวดล้อมภายในช่องปาก และปัจจัยภายนอกที่ส่งเสริมการเกิดฟันผุ
จากแผนภูมิ หากเราพิจารณาในวงสีฟ้าซึ่งเป็นสาเหตุหลักในการเกิดฟันผุนั้น จะเห็นได้ ประการแรกคือตัวฟันของเราเอง ว่ามีความแข็งแรงมากน้อยเพียงใด ซึ่งในแต่ละคนก็จะแตกต่างกันไป บางคนอาจจะเป็นโรคทางพันธุกรรมที่ส่งผลให้เคลือบฟันหรือตัวฟันไม่แข็งแรงมาตั้งแต่เด็ก ก็จะมีความทนแต่ฟันผุแตกต่างกันออกไป
วงสีฟ้าต่อมาคือเรื่องของอาหาร ซึ่งจะแยกเป็นหัวข้อย่อยๆ อีกคือ ปริมาณของอาหารที่บรโภคเข้าไป ส่วนประกอบของอาหารนั้นๆ และความถี่ให้การรับประทานอาหารขอแต่ละคน เหล่านี้เป็นปัจจัยที่ส่งเสริมให้เกิดฟันผุได้
ต่อมาเป็นเรื่องของเชื้อโรคที่เกาอยู่บริเวณฟัน การแปรงฟันที่มีความจำเป็นต้องแปรงทุกวันนั้นก็เป็นเพราะว่าเราจำเป็นต้องกำจัดเชื้อแบคที่เรียที่เกาะตัวเป็น biofilm หรือคราบจุลินทรีย์บนผิวฟันนั่นเอง ซึ่งถ้าเราทำความสะอาดได้ทุกวันอย่างทั่วถึงและถูกวิธี เชื้อแบคทีเรียเหล่านี้ก็จะไม่มีการสะสม ไม่เกิดครอบจุลินทรีย์รวมถึงจะไม่พัฒนาไปเป็นหินปูนอีกด้วย
วงสุดท้ายคือเรื่องของเวลา ซึ่งเป็นเวลาที่แบคทีเรียคงอยู่บนผิวฟันซี่นั้นๆซึ่งต้องนานมากพอที่แบคทีเรียจะย่อยสลายผิวฟันและเนื้อฟัน ซึ่งจะกลายเป็นฟันผุต่อมานั่นเอง
จะเห็นได้ว่าใน 4 ปัจจัยนี้มีเพียงหนึ่งปัจจัยเท่านั้นที่เราไม่สามารถควบคุมได้ นั่นก็ คือ ฟันของเราที่ติดตัวเรามาตั้งแต่เกิด หรือเป็นกระบวนการในการเจริญเติมโตของร่างกายของเราที่จะส่งผลให้ฟันของเรานั้นแข็งแรงหรือไม่แข็งแรง ในส่วนอีก 3 ปัจจัย ได้แก่ อาหาร แบคทีเรีย และเวลา เป็นสิ่งที่เราควบคุมได้ทั้งหมด ดังนั้นจะเห็นได้ว่า ฟันผุ เป็นโรคที่สามารถป้องกันได้
ฟันผุร้ายแรงแค่ไหน
ในกระบวนการการเกิดฟันผุนั้น โดยส่วนใหญ่แล้วจะเริ่มจากด้านนอกตัวฟัน กล่าวคือ ด้านในช่องปากและเข้าไปหาด้านในของตัวฟัน
ในระยะแรกที่ฟันเริ่มผุ ฟันอาจเป็นเพียงด่างขาวซึ่งแสดงถึงการสูญเสียแคลเซียมของตัวฟันเท่านั้น อาจจะยังไม่มีสีดำ หรือเป็นร่องให้เห็น ในระยะนี้ถ้าเราตั้งใจทำความสะอาดให้ดีขึ้น ให้ทั่วถึงขึ้น ก็อาจจะเพียงพอต่อการยับยั้งการเกิดฟันผุรุกราม
ในระยะต่อมา ถ้าหากว่าฟันเริ่มเป็นรู ซึ่งส่วนใหญ่แล้วถ้าไม่ไปพบทันตแพทย์ก็จะไม่ทราบกัน เนื่องจากว่าจะไม่มีอาการอะไร ที่เป็นเช่นนั้นก็เป็นเพราะว่าฟันเพิ่งผุในชั้นของเคลือบฟัน ซี่งเป็นชั้นที่ไม่มีเส้นประสาท แต่เป็นชั้นที่แข็งที่สุดของตัวฟัน ถ้าผุในชั้นนี้จะขึ้นอยู่กับการพิจารณารอยโรคของทันตแพทย์อีกทีว่าควรอุดหรือควรแนะนำให้คนไข้ทำความสะอาดเพื่อหยุดการดำเนินต่อของโรค
ต่อมาถ้าฟันผุมากขึ้นจะเข้าไปถึงชั้นเนื้อฟัน ซึ่งชั้นนี้จะเข้าใกล้โพรงประสาทฟันมากขึ้น เราอาจจะมีอาการเสียวฟันหรือปวดฟันเล็กน้อยเกิดขึ้นได้ ซี่งอาการก็ขึ้นอยู่กับว่าแต่ละคนสามารถทนความเจ็บปวดได้แค่ไหน บางคนสามารถทนได้น้อยก็จะมีอาการเร็ว มีอาการชัด บางคนทนได้มากก็อาจจะไม่มีอาการเลยก็ได้ การรักษาในขั้นนี้ก็มีความจำเป็นต้องอุดฟัน แต่สิ่งที่หลายคนยังเข้าใจผิดคือการอุดฟันไม่ใช่แค่เห็นช่องแล้วอุดเข้าไปได้ แต่ทันตแพทย์มีความจำเป็นต้องเอาฟันที่ผุออกก่อน ซึ่งบริเวณฟันที่ผุนั้นจะมีเชื้อโรคอยู่ ในกระบวนการเอาฟันผุออกนั้น ในบางรายก็อาจจะมีอาการเสียวฟันหรือปวดฟันร่วมด้วยได้ครับ
ในระยะฟันผุขั้นสุดท้ายคือฟันผุทะลุโพรงประสาทฟันไปแล้ว ในฟันผุขั้นนี้จะมีสามารถอุดได้แล้ว ในความหมายของคำว่าไม่สามารถอุดได้ก็คือจำเป็นต้องมีการรักษาเพิ่มเติม นั่นก็คือต้องมีการรักษารากฟันก่อนทำการบูรณะฟัน ซึ่งการบูรณะฟันหลังจากการรักษารากฟันนั้น การอุดฟันเพื่อปิดช่องว่างอาจมีความแข็งแรงไม่เพียงพอ อาจมีความจำเป็นที่จะต้อง ทำเดือยฟัน และครอบฟันตามมา
กลิ่นปากมาจากไหน?
หลายคนคงจะเคยประสบปัญหาเรื่องการมีกลิ่นปาก บางคนอาจจะทราบสาเหตุ ตัวอย่างเช่น เพิ่งไปทานอาหารจำพวกเครื่องเทศมา เป็นต้น แต่บางคน อยู่เฉยๆ ก็มีกลิ่นปาก หลายคนก็คงอยากทราบว่ากลิ่นปากเกิดมาได้อย่างไร และจำมีวิธีกำจัดกลิ่นปาก หรือวิธีแก้การมีกลิ่นปากได้อย่างไร
สาเหตุของการเกิดกลิ่นปาก
กลิ่นปากนั้นมีสาเหตุมาได้จากหลายปัจจัย ซึ่งแต่ละคนก็จะมีปัจจัยที่ส่งเสริมการเกิดกลิ่นปากที่แตกต่างกันไป อย่างแรกเลย คือ
การทำความสะอาดช่องปากอาจจะยังไม่ทั่วถึง ส่งผลให้มีเศษอาหารหมักหมมอยู่ตามซอกฟัน หรือบริเวณด้านประชิดของฟัน เมื่อเศษอาหารหมักหมมเป็นเวลานาน ก็จะเกิดการเน่าเสีย ก็ส่งผลให้เกิดกลิ่นปากได้
ประการต่อมาที่เป็นผลจากการทำความสะอาดไม่ทั่วถึงก็คือการเกิดหินปูน หินปูนนี้จะทำให้เชื้อโรค หรือเชื้อแบคทีเรียเข้าไปเกาะได้ดียิ่งขึ้น เมื่อแบคทีเรียมากขึ้น ก็จำเป็นต้องใช้พลังงานในการมีชีวิตอยู่ แบคทีเรียเหล่านี้จึงไปย่อยเศษอาหารที่เราทานเข้าไปแล้วตกค้างอยู่ในช่องปาก เกิดการเน่าเสีย ก็ส่งผลให้เกิดกลิ่นปากได้เช่นกัน
และที่หลายคนอาจจะมองข้ามไปก็คือ การมีฟันผุในช่องปาก เนื่องจากฟันผุเกิดจากเชื้อแบคทีเรียเข้าไปย่อยฟันของเรา เช่นเดียวกับการย่อยอาหารอื่นๆ บางคนคิดว่าเห็นเป็นเพียงจุดดำเล็กๆ ไม่มีอาการอะไร ก็ชะล่าใจไม่ไปพบทันตแพทย์ แต่หารู้ไม่ว่า การที่เราเห็นบนผิวฟันเป็นจุดดำเล็กๆนั้น ด้านในอาจจะถูกย่อยเป็นโพรงใหญ่แล้วก็ได้ ซึ่งด้านในโพรงนั้นก็จะเป็นเนื้อฟันของเราที่เน่าเสียอยู่ ก็ส่งผลให้เกิดกลิ่นปากได้เช่นกัน
ประการต่อมาที่คนอาจจะไม่รู้คือลิ้น ลิ้นของคนเราไม่เป็นกัน บางคนมีล่องที่ลิ้นค่อนข้างลึก บางคนมีเพียงตื้นๆ แต่ถ้าลองสังเกตดีๆ สิ่งที่ทุกคนจะมีแหมือนกัน คือ ลิ้นจะเป็นตุ่มเล็กๆ ลักษณะคล้ายตุ่มหรือบางคนอาจจะมองเป็นขนก็ได้ ซึ่งส่วนนี้จะเป็นจุดที่กักเก็บเศษอาหาร และแบคทีเรียสามารถจะไปย่อยเศษอาหารบริเวณนี้ได้ด้วย ส่งผลให้มีกลิ่นปากเกิดขึ้น ยิ่งคนไหนที่มีลิ้นเป็นลักษณะล่องลึกแล้วละก็ จะทำให้เศษอาหารหมักหมมได้ง่ายขึ้นไปอีกด้วย
เท่านั้นยังไม่พอ อาหารที่เรารับประทานเข้าไปก็มีส่วนที่ทำให้เกิดกลิ่นปากจากช่องคอได้เช่นกัน รวมไปถึงกรรมพันธุ์ก็มีส่วนเกี่ยวข้องกับการเกิดกลิ่นปากได้ นอกจากสาเหตุหลักๆ ที่ทำให้เกิดกลิ่นปากแล้ว ยังอาจจะมีสาเหตุอื่นๆ ที่ทำให้เกิดกลิ่นปากได้อีก
วิธีแก้กลิ่นปาก หรือวิธีรักษากลิ่นปาก
ถ้าอ่านมาถึงตรงนี้แล้วก็พอจะเดาได้ว่าการแก้กลิ่นปากนั้นก็ง่ายมาก เพียงแค่ทำความสะอาดช่องปากให้สะอาดและทั่วถึงก็จะสามารถลดการเกิดกลิ่นปากได้แล้ว
วิธีการทำความสะอาดช่องปากที่ทราบกันดีอยู่แล้วก็คือ การแปรงฟัน คนไหนที่รู้สึกว่าแปรงฟันไม่ค่อยสะอาด ก็อาจจะเพิ่มเวลาแปรงฟันให้นานขึ้น เพราะการเพิ่งระยะเวลาในการแปรงฟันนั้น ก็จะช่วยเพิ่งโอกาสที่ขนแปรงจะสัมผัสกับผิวฟันมากขึ้น โอกาสที่ฟันจะสะอาดก็จะมากขึ้นไปด้วย สิ่งสำคัญที่คนมักจะมองข้ามก็คือ การใช้ไหมขัดฟัน เนื่องจากฟันของเรามีลักษณะเป็นซี่ๆ มีด้านที่ฟันติดกัน ซึ่งขนของแปรงสีฟันไม่สามารถเข้าไปทำความสะอาดส่วนนั้นได้ การใช้ไหมขัดฟันจึงมีความจำเป็นเช่นเดียวกับการใช้แปรงสีฟันแปรงฟันของเรานั่นเอง นอกจากนี้การแปรงลิ้นก็เป็นสิ่งจำเป็นที่ต้องทำและคนมักจะมองข้าม แต่จริงๆ แล้วการแปรงลิ้นเป็นการแปรงที่ง่ายมาก และทุกคนสามารถทำได้อยู่แล้ว เพียงทำความสะอาดช่องปากเพียงเท่านี้ก็จะทำให้กลิ่นปากของทุกคนลดลงอย่างแน่นอน หรือบางคนอาจจะไม่มีกลิ่นปากเลยด้วยซ้ำ
อย่างไรก็ตาม การพบทันตแพทย์เพื่อขูดหินปูนหรือหินน้ำลายทุกหกเดือน หรือหนึ่งปี ก็เป็นสิ่งที่ยังคงแนะนำ เนื่องจากอย่างที่กล่าวมาข้างต้น หินน้ำลายหรือหินปูนเหล่านี้จะเป็นที่อยู่ของแบคทีเรีย ทำให้มีกลิ่นปากตามมาได้
จัดฟันบางนา: ฟันผุเกิดจากอะไร? อ่านบทความเพิ่มเติมคลิ๊กที่นี่ https://www.idolsmiledental.com/category/จัดฟันบางนา/
